Υπάρχει μια γυναίκα που γνωρίζω, μια νεαρή κοπέλα που θα την αποκαλέσω Μαρία. Είναι υπέροχη φίλη, γελάει με την ψυχή της και είναι απολαυστική συντροφιά. Όταν όμως την αγκάλιασα για πρώτη φορά, κοκάλωσε. Για μένα, οι αγκαλιές – και κάθε μορφή χαλαρής σωματικής επαφής – είναι κάτι φυσικό όταν είμαι με φίλους. Γρήγορα κατάλαβα, όμως, ότι η Μαρία δεν ένιωθε το ίδιο.
Καθώς η φιλία μας βάθαινε, έγινε προφανές ότι νιώθει έντονη αποστροφή όταν την αγγίζουν άλλοι. Αποφεύγει χέρια που πλησιάζουν με την επιδεξιότητα και την ευλυγισία χορεύτριας. Είναι, πραγματικά, εντυπωσιακό πώς προστατεύει τον προσωπικό της χώρο.
Μια μέρα τη ρώτησα σχετικά – γιατί, ας το παραδεχτούμε, είμαι περίεργος. Και αυτό που μου είπε ήταν βαθύ μέσα στην απλότητά του. Με ένα αδιάφορο ύφος απάντησε, «Έτσι είμαι, πάντα ήμουν έτσι». Δεν μπόρεσα παρά να θαυμάσω την ξεκάθαρη και χωρίς απολογίες αποδοχή του εαυτού της. Πρόσθεσε μάλιστα, «Είναι απλώς κομμάτι της προσωπικότητάς μου».
Σε αυτό το σημείο, θα ήταν καλή ιδέα να κάνετε το δωρεάν τεστ προσωπικότητας μας, αν δεν είστε σίγουροι για τον τύπο προσωπικότητάς σας.
Πώς η προσωπικότητα επηρεάζει τις προτιμήσεις μας ως προς την επαφή
Τα δεδομένα από την έρευνά μας επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις της Μαρίας για τον εαυτό της. Ορισμένα στοιχεία της προσωπικότητάς μας φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στο πώς σχετιζόμαστε με τη φιλική σωματική επαφή, ιδίως τα χαρακτηριστικά Λογικός και Εσωστρεφής.
Σύμφωνα με την έρευνά μας «Αίσθηση Αφής», κατά μέσο όρο περίπου το 56% των Λογικών τύπων συμφωνεί ότι απολαμβάνει τη χαλαρή σωματική επαφή, όπως ένα χέρι στον ώμο, ακόμη και σε δημόσιους χώρους. Αν και αυτό είναι η πλειοψηφία, όταν το συγκρίνουμε με το 79% των Συναισθηματικών τύπων που συμφωνούν, γίνεται φανερό ότι υπάρχει αισθητή διαφορά ανάμεσα σε ανθρώπους με αντίθετα αυτά χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Στην ίδια έρευνα, ρωτήσαμε αν θεωρούν τη σωματική επαφή αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας, και η ίδια διαφορά εμφανίζεται ξανά. Κατά μέσο όρο, το 59% των Λογικών τύπων συμφωνεί, σε αντίθεση με το 83% των Συναισθηματικών τύπων.
Τα δεδομένα αυτά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνουν ότι κάθε άτομο με το χαρακτηριστικό Λογικός είναι φυσικό να αντιπαθεί την επαφή όσο η φίλη μου η Μαρία. Αντιθέτως, τα διαγράμματα δείχνουν ξεκάθαρα πως οι περισσότεροι Λογικοί τύποι δεν έχουν πρόβλημα με τη σωματική επαφή – απλώς δεν την προτιμούν στον ίδιο βαθμό με τους Συναισθηματικούς.
Αν κοιτάξουμε τις ίδιες ερωτήσεις της έρευνας με έμφαση στα χαρακτηριστικά Εσωστρεφής και Εξωστρεφής, θα δούμε αποτελέσματα που υποδεικνύουν παρόμοια συσχέτιση μεταξύ Εσωστρέφειας και μικρότερης πιθανότητας να απολαμβάνει κάποιος τη σωματική επαφή.
Κατά μέσο όρο, το 65% των Εσωστρεφών συμφωνεί ότι τους αρέσει η ελαφριά φυσική επαφή, σε σύγκριση με το 84% των Εξωστρεφών. Περίπου το 70% των Εσωστρεφών θεωρεί τη σωματική επαφή αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας, αλλά όταν συγκριθεί με το 86% των Εξωστρεφών που συμφωνούν, βλέπουμε και πάλι την κλασική επιφυλακτικότητα των Εσωστρεφών.
Λογικοί Εσωστρεφείς και η αποφυγή της φιλικής επαφής
Ώρα να αναφέρουμε και ονόματα – με αγάπη, φυσικά.
Αρχιτέκτονες (INTJ), Ορθολογιστές (INTP), Λοτζίστικοι (ISTJ) και, σε μικρότερο βαθμό, Βιρτουόζοι (ISTP) ξεχωρίζουν για τη χαμηλότερη συμφωνία τους με τις δύο ερωτήσεις της έρευνας που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Τι συμβαίνει λοιπόν; Γιατί είναι έτσι;
Απλώς είναι. Όπως είπε και η φίλη μου η Μαρία – που, παρεμπιπτόντως, είναι Ορθολογίστρια – αυτό είναι κομμάτι της προσωπικότητάς τους.
Ο συνδυασμός των χαρακτηριστικών Εσωστρεφής και Λογικός φαίνεται ξεκάθαρα όταν εξετάζουμε πώς οι διάφοροι τύποι απαντούν στην ερώτηση: «Θα περιέγραφες τον εαυτό σου ως ανοιχτό στην έκφραση μέσω σωματικής επαφής;»
Τα Εσωστρεφή άτομα είναι, σε μεγάλο ποσοστό, πιθανό να θεωρούν τον εαυτό τους ως κάποιον ιδιωτικό, και για κάποιους, η αποστασιοποίηση στην έκφραση επεκτείνεται και στο σώμα τους. Οι Λογικοί Εσωστρεφείς είναι επίσης λιγότερο πιθανό να δηλώσουν ότι νιώθουν έντονη ανάγκη για στοργή – είτε σωματική είτε συναισθηματική. Το χαρακτηριστικό Λογικός τους οδηγεί γενικά σε μία προτίμηση για πνευματική σύνδεση αντί για φιλική φυσική επαφή ως τρόπο έκφρασης ενσυναίσθησης ή τρυφερότητας.
Λαμβάνοντας υπόψη τη σεμνή και διανοητικά προσανατολισμένη φύση αυτών των τύπων προσωπικότητας, η σωματική επαφή μπορεί να τους φαίνεται υπερβολικά οικεία. Για παράδειγμα, σχεδόν το 70% των Αρχιτεκτόνων θεωρεί ότι η αγκαλιά είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό από μια απλή πράξη. Ενώ άλλοι τύποι μπορεί να έχουν διαφορετικά κριτήρια για το τι σημαίνει «οικειότητα», οι περισσότεροι μπορούν να συμφωνήσουν ότι αυτή απαιτεί ένα επίπεδο εμπιστοσύνης – κάτι που οι Λογικοί Εσωστρεφείς κρατούν αποκλειστικά για τους πολύ κοντινούς τους ανθρώπους.
Καθώς εξετάζουμε τη γενική εικόνα και πώς αυτά τα δύο χαρακτηριστικά αλληλεπιδρούν, βγάζει νόημα το ότι οι Λογικοί Εσωστρεφείς είναι πιο πιθανό να αντιδρούν με σφιξίματα ή να αποφεύγουν τη φιλική επαφή από άτομα με τα οποία δεν έχουν κοντινή σχέση.
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την αποφυγή αγγίγματος
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ορισμένοι παράγοντες πέραν από τον τύπο προσωπικότητας μπορεί να επηρεάζουν την τάση κάποιου να αποφεύγει τη φιλική σωματική επαφή.
Σε πολλές κουλτούρες, η χαλαρή σωματική επαφή – ιδιαίτερα ανάμεσα σε άτομα διαφορετικού φύλου – δεν είναι συνηθισμένη ή και κατακριτέα. Αυτός ο παράγοντας μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη ή ένα χέρι στον ώμο προκαλεί δυσφορία.
Από την ευρύτερη κουλτούρα εστιάζουμε στην οικογενειακή δυναμική του κάθε ατόμου, η οποία επηρεάζει επίσης έντονα το πώς σχετιζόμαστε σωματικά. Είμαι τύπος Συναισθηματικός, αλλά στο σπίτι που μεγάλωσα δεν αγκαλιαζόμασταν σχεδόν ποτέ. Στην εφηβεία μου, κάθε φορά που ένας φίλος με άγγιζε, σφιγγόμουν και δεν ήξερα πώς να αντιδράσω.
Όμως το ήθελα το άγγιγμα, ακόμα κι αν με έφερνε σε αμηχανία. Με τον καιρό έμαθα να το απολαμβάνω και να το ανταποδίδω. Μέσω αυτής της επαφής ένιωσα πιο κοντά με τους φίλους μου. Τελικά, έγινε για μένα κάτι φυσιολογικό. Δεν ισχύει το ίδιο για κάθε άτομο που μεγάλωσε σε περιβάλλον όπου η σωματική τρυφερότητα δεν ήταν ο κανόνας. Πολλοί δεν επεκτείνουν ποτέ τη ζώνη άνεσής τους προς αυτή την κατεύθυνση.
Πριν κλείσω αυτό το άρθρο, υπάρχουν δύο ακόμη παράγοντες που θεωρώ σημαντικό να αναφερθούν, χωρίς όμως να επεκταθώ περισσότερο. Όχι επειδή είναι λιγότερο σημαντικοί, αλλά επειδή ξεφεύγουν από το πεδίο της ειδίκευσής μου και της θεωρίας προσωπικότητας.
Ο πρώτος ονομάζεται κλινικά απτική ευαισθησία ή απτική αμυντικότητα, και είναι ένας τύπος διαταραχής αισθητηριακής επεξεργασίας. Αυτή η κατάσταση υπερβαίνει την απλή αποφυγή επαφής και σχετίζεται με το αισθητηριακό σύστημα του ατόμου. Συνήθως σχετίζεται με τον νευροδιαφορετικό πληθυσμό και περιλαμβάνει έντονη ευαισθησία όχι μόνο στην ανθρώπινη επαφή αλλά και σε οτιδήποτε ακουμπά το δέρμα.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η κακοποίηση. Όταν το σώμα ενός ανθρώπου έχει παραβιαστεί ή κακοποιηθεί, αυτό μπορεί να έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο στο πώς το άτομο σχετίζεται με τον κόσμο γύρω του.
Κάποιες τελευταίες σκέψεις
Αν είστε από εκείνους που αποφεύγουν τη φυσική επαφή, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι – και το πιο σημαντικό, δεν υπάρχει κάτι «λάθος» με εσάς. Είναι υγιές να αναγνωρίζετε και να σέβεστε τα όριά σας και τη ζώνη άνεσής σας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν αμήχανες στιγμές, όπως όταν πρωτοαγκάλιασα τη Μαρία. Αλλά η αυτοαποδοχή της και η προθυμία της να μιλήσει ανοιχτά για τις προτιμήσεις της – σε συνδυασμό με τη δική μου πρόθεση να τις σεβαστώ – υπήρξαν βασικοί παράγοντες στο να γίνουμε τόσο στενές φίλες.
Και ξέρετε κάτι; Πού και πού, και πάντα με δική της πρωτοβουλία, η Μαρία μου πιάνει απαλά το μπράτσο όταν ενθουσιάζεται. Αυτό το απαλό άγγιγμα σημαίνει για μένα πολύ περισσότερα από τη μεγαλύτερη αγκαλιά που θα μπορούσα να πάρω από έναν απλό γνωστό, γιατί ξέρω ότι με εμπιστεύεται απόλυτα και εκτιμά τη φιλία μου όσο κι εγώ τη δική της.
Αν κι εσείς προτιμάτε να αποφεύγετε τη φιλική επαφή, πώς πιστεύετε ότι σχετίζεται αυτό με την προσωπικότητά σας; Πώς επικοινωνείτε τις ανάγκες και τις προτιμήσεις σας στους άλλους; Πείτε μας στα σχόλια.
Περαιτέρω ανάγνωση
- Αναγνώριση χαρακτηριστικών προσωπικότητας στο περιβάλλον: Λογικός vs. Συναισθηματικός
- Πώς να αναγνωρίσετε την Εσωστρέφεια και την Εξωστρέφεια στο φυσικό περιβάλλον
- Κάποιοι τύποι προσωπικότητας δυσκολεύονται να δεχτούν στοργή
- Η αυτοαποδοχή είναι μέρος του προσωπικού ταξιδιού κάθε ανθρώπου. Δείτε τη Premium Suite μας με οδηγούς και τεστ για περισσότερες ιδέες σχετικά με το πώς η θεωρία προσωπικότητας μπορεί να σας βοηθήσει να εξελιχθείτε.