გსურთ გაიგოთ სხვისი პიროვნული თვისებები? მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი უფასო პიროვნების ტესტი საუკეთესო გზაა ამის გასაგებად, ზოგჯერ საინტერესოა თავად სცადოთ ამის გარკვევა. წინა სტატიებში განვიხილე, როგორ უნდა შევაფასოთ ადამიანის მოაზროვნე, ემოციური, ინტროვერტი და ექსტრავერტი თვისებები. ახლა კი შევჩერდებით ინტუიტიურ (N) და დაკვირვებულ (S) პიროვნულ თვისებებზე. გაგიზიარებთ პირად შთაბეჭდილებებსაც და რეალური ქცევების კვლევით დადასტურებულ ალბათობებსაც.
ჩემი დაკვირვებები ინტუიტიურ და დაკვირვებულ ტიპებზე
ჩემი გამოცდილებით, იმაზე მიხვედრა, თუ ადამიანი ინტუიტიური თვისებისკენ აქვს მიდრეკილება თუ დაკვირვებულისკენ, ხშირად ღრმა საუბარს საჭიროებს. თავად, როგორც ინტუიტიურ ადამიანს, შევნიშნავ ხოლმე, რომ ეს თვისება საუბარში მეტად სპეციფიკურად იგრძნობა, როცა საქმე მაქვს თანამოაზრესთან. სწრაფად ვიგებთ ერთმანეთს და დიალოგიც ემოციურად ლაღი და მონაწილეობითია. მიუხედავად განსხვავებული მოსაზრებებისა, საუბარში იკვეთება მსგავსი სტილი — სპონტანური ასოციაციებითა და წარმოდგენილი კონცეფციებით.
თუმცა, ეს განსაკუთრებული ინტუიტიური განწყობის არარსებობა სხვა ადამიანს დაკვირვებულად ავტომატურად არ აქცევს. არსებობს ბევრი რამ, რაც შეიძლება დამალოს პიროვნული ხარისხი, მაგალითად, მორცხვობა ან სოციალური თავდაჯერებულობის (ან ჩანცვალობის) ნაკლებობა. ძნელია იმის გარკვევა, ვისაც საკუთარი თავი ადვილად არ გამოაქვს გარეთ. გარდა ამისა, ადამიანების ინდივიდუალურობა ხშირად "სტანდარტული" ტიპებისგან ზოგჯერ საკმაოდ შორდება, რაც შეფასებას ართულებს.
მაგალითად, შევნიშნე, რომ Explorer (დაკვირვებული, მაძიებელი პიროვნების ტიპები) ხშირად ავლენენ ცნობისმოყვარე მიდგომას, რაც ინტუიტიურ თვისებასთვისაც დამახასიათებელია. ექსტრავერსიაც და მღელვარე იდენტობა ასევე საფუძვლად უდევს აქტიურ, მოფიქრებით დიალოგებს — რაც ხშირად ინტუიტიური გონების განუყოფელი ნაწილია. ზოგჯერ განსაკუთრებულად შემოქმედებით ადამიანებსაც შევხვედრივარ, რომლებსაც ინტუიტიური თვისება მეგონათ, მაგრამ დაკვირვებული აღმოჩნდნენ ტესტის გავლისას.
ამიტომ, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ არც ერთი პიროვნული თვისება არ არის იდეალური და ყველა თვისება სპექტრია. თითოეულს გაგვაჩნია სხვადასხვა თვისება და მათ თითოეულს დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს. სინამდვილეში, ჩემი მთავარი, პირადი გზამკვლევი იმაზე, ინტუიტიური სჯობია ადამიანი თუ დაკვირვებული, ყოველთვის არ ემყარება დადებითს. როგორც ჩემი გამოცდილება აჩვენებს, ინტუიტიურები შედარებით უფრო მოსწყდებიან რეალურ ცხოვრებას, ვიდრე დაკვირვებულები.
თუმცა, ეს მხოლოდ ერთი რამით არ განისაზღვრება — ეს ჩანს საერთო შეხედულებებში, იდეებში, არჩევანსა თუ ცხოვრების სტილში. დაკვირვებულებთან შედარებით, ინტუიტიური პიროვნებები ყველაფერს ოცნების და წარმოსახვის ელფერს სძენენ, თუკი ეს ხანდახან მცდარ წარმოდგენადაც გადაუვათ (მაგალითად, ოცნებას რეალობად აღიქვამენ ან იდეალურ ახსნა-განმარტებებს რეალურ ალბათობაზე მაღლა აყენებენ). სწორედ ამიტომ, ჩემი საწყისი მეთოდი ამ ორ ტიპს შორის გასარჩევად არის მათი დამოკიდებულების შეფასება პრაქტიკულ რეალობასთან.
საუბრისას შეიძლება გაირკვეს, სად უბრუნებს ადამიანი ფიქრს — უფრო პრაქტიკულია, რეალისტი თუ პირიქით, ინტუიტიური ან დაკვირვებული მიმართულებით იხრება. ვისაც უყვარს აბსტრაქტულ ან იშვიათ თემებზე საუბარი, დეტალებში ჩაძიება და მომავლის შესაძლებლობებზე ფიქრი, სავარაუდოდ უფრო ინტუიტიურობისკენაა მიდრეკილი. ვინც ყოველდღიური ცხოვრების საკითხებზეა ორიენტირებული, გარშემო არსებულ რეალობასთან გრძნობს ძლიერ კავშირს, პრაქტიკულ მიზნებს ისახავს და ნაკლებად აინტერესებს არარეალური სცენარები, უფრო დაკვირვებული უნდა იყოს. გამონაკლისებიც არსებობს, მაგრამ ჩემი გამოცდილებით, სწორედ “პრაქტიკულობაზე/რეალობისკენ მიდრეკილებაზე” დაკვირვება საკმაოდ კარგი ნიშანია.
სტატისტიკურად გამყარებული გზები ინტუიტიურისა და დაკვირვებულის გარჩევისთვის
ადამიანი, საკუთარ დრასა და ენერგიას რეალურ ცხოვრებაში რაცისკენაც უთმობს, ასევე გამოამჟღავნებს მის პიროვნულ თვისებებს. თანაც, მაშინ, როცა თავად აქვს არჩევანის თავისუფლება. ნებისმიერ ჩვენგანს შეიძლება კარიერის ან სხვა საჭიროებიდან გამომდინარე “მოთხოვნილი როლი” შეითავსოს, მაგრამ როცა ადამიანები უკვე ვალდებულებებისაგან თავისუფალნი არიან, სწორედ მაშინ ავლენს პიროვნება თავის ნამდვილ მხარეს. ამის ნიშნები შეიძლება აღვნიშნოთ ადამიანის ცხოვრების აღმოჩენებში, მის გადაწყვეტილებებსა და რეაქციებში.
მაგალითად, ინტუიტიური პიროვნებები დაახლოებით ორჯერ უფრო ხშირად ამბობენ, რომ მათ წერა უყვართ, ვიდრე დაკვირვებულები. წერის სიყვარული ისეთი რამაა, რასაც ზოგჯერ ძალიან ახლო კონტაქტის გარეშეც ამოიცნობთ — შესაბამისად, ეს შეიძლება იყოს კარგი მინიშნება. თუ ვხედავთ, რომ ადამიანი, განსაკუთრებით თავისუფალ დროს, წერას ერთ-ერთ მთავარ გატაცებად მიიჩნევს, ნაკლებად სავარაუდოა დაკვირვებული იყოს და უფრო მეტად — ინტუიტიური.
ასევე თავს იჩენს სხვაობა გადაწყვეტილებების მიღების სტილშიც. ინტუიტიური ადამიანები დაახლოებით 30 პროცენტული პუნქტით უფრო ხშირად ამბობენ, რომ ყოველთვის განიხილავენ ახალ ვარიანტებს, თუნდაც უკვე კმაყოფილი იყვნენ რომელიმე პროდუქტი თუ სერვისით. დაკვირვებული პიროვნებები ასევე 30 პროცენტით ნაკლებს ეთანხმებიან მოსაზრებას, რომ რაიმის შეცვლას აზრი აქვს, თუ ის კარგად მუშაობს.
ინტუიტიური და დაკვირვებული მიდგომის წყნარი მაგალითია ის, რამდენად ხშირად იცვლის ადამიანი მობილური ოპერატორს. თუ დაკვირვებულს ამისთვის დროის დახარჯვა ეზარება და მოწყობილად მიაჩნია თავისი მობილური, ინტუიტიურს შესაძლოა მზად ჰქონდეს მუდმივად რაღაცის გამოცდა და ძიება, რათა იპოვოს იდეალური ვარიანტი.
ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ნიშანი ამ ორ ჯგუფს შორის განსხვავებისაა იდეალიზმი და აღქმა. ინტუიტიური პიროვნებები დაახლოებით 41 პროცენტით უფრო ხშირად ამბობენ, რომ ურჩევნიათ დაფიქრდნენ იმაზე, როგორი უნდა იყოს სამყარო, ვიდრე იმაზე, როგორია რეალურად და რას აკეთებს თვითონ ამ რეალობის მართვისთვის. ინტუიტიურები ასევე დაახლოებით 40 პროცენტით უფრო მეტად ამბობენ, რომ ხშირად “დრიფტავენ” ფანტაზიებში. ეს ქცევები (ან მათი არყოფნა) განპირობებულია ცხოვრების მრავალ სფეროში, მათ შორის მარტივ საუბრებში.
თუ ვინმე განსაკუთრებული სიამოვნებით საუბრობს სხვადასხვა ხედვებსა და თეორიებზე, თუ როგორ შეიძლება შეიცვალოს სამყარო მომავალში, ის დაახლოებით 40 პროცენტით უფრო მეტად იქნება ინტუიტიური პიროვნება. იგივე ეხება ფიქრს ტექნოლოგიური ინოვაციების შესახებაც (აქ სხვაობა დაახლოებით 35 პუნქტია). ამაზე ყურადღების მიქცევა შეიძლება დაგეხმაროთ ინტუიტიური/დაკვირვებული სპექტრში ადამიანის ადგილმდებარეობის გამოცნობაში.
მეორეს მხრივ, თუ ამჩნევთ, რომ ვიღაც თავის ინტერესს კარგავს, როცა საუბარი გადადის ჰიპოთეტურ, თეორიულ ან ფილოსოფიურ თემებზე, მეტად სავარაუდოა, რომ საქმე გვაქვს დაკვირვებულთან. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ხშირად იყენებენ ფანტაზიას მიზანმიმართული დაგეგმვისთვის, დაკვირვებულები ნაკლებად დახარჯავენ ამაში დროს სწორედ თვითფანტაზიის გამო. მათი იდეები, ცნობისმოყვარეობა და ხედვები მეტად უკავშირდება პრაქტიკულ მიზნებს – არა როგორც აბსოლუტური წესი, არამედ როგორც სტატისტიკური ალბათობა.
დასასრულ, ვერც ერთი ცალკეული ქმედება ან ფიქრი ვერ გახდება სარწმუნო მტკიცებულება ინტუიტიური ან დაკვირვებული თვისების არსებობაზე. გარემოებები ზოგჯერ იწვევს ნებისმიერი ტიპის ადამიანში განსხვავებულ ქცევებს. მაგრამ თუ მოთმინებით და ყურადღებით დავაკვირდებით ადამიანის მრავალ რჩევას და ქცევას დროთა განმავლობაში, ნაწილობრივ მაინც შევძლებთ პიროვნული თვისებების ამოცნობას. ან შეგიძლიათ პირდაპირ შეთავაზოთ ტესტის გავლა, ხო ასეა?
დამატებითი საკითხავი
- როგორ ამოვიცნოთ ინტროვერტი და ექსტრავერტი რეალურ ცხოვრებაში
- პიროვნული თვისებების ამოცნობა რეალურ ცხოვრებაში: მოაზროვნე vs. ემოციური
- რა არაა ინტუიტიური პიროვნების ტიპი
- რა არაა დაკვირვებული პიროვნების ტიპი
- გაარკვიეთ უფრო მეტი თქვენი თითოეული პიროვნული თვისების შესახებ ჩვენი უფასო NERIS® Trait Scholar Test-ით.