“Công việc nào chưa bắt đầu thì sẽ mất lâu nhất để hoàn thành.”
Qua những câu chuyện của mình, J.R.R. Tolkien khắc họa những thử thách mà các nhân vật phải đối mặt khi chống lại cái ác đang đe dọa hủy diệt cách sống của họ. Ở nhiều khía cạnh, các cảnh trong sách của ông phản chiếu chiến thắng của cái thiện trước cái ác – một điều mà ông từng chứng kiến khi phục vụ trong Thế chiến I và sống qua Thế chiến II.
Với bối cảnh đó, trước khi đi sâu vào phân tích tính cách, hãy cùng điểm qua tiểu sử vắn tắt của J.R.R. Tolkien.
Tiểu sử
John Ronald Reuel Tolkien sinh ngày 3 tháng 1 năm 1892 tại vùng đất nay thuộc Nam Phi, trong một gia đình có gốc gác người Phổ và Đông Đức. Cha ông mất khi ông mới ba tuổi, để lại mẹ ông một mình nuôi hai con trai. Không có thu nhập, bà buộc phải đưa các con về sống cùng họ hàng ở Anh. Quãng thời gian Tolkien sống cùng gia đình, đặc biệt là những lần đến trang trại của dì Jane (gọi là Bag End), là nguồn cảm hứng chính cho các tác phẩm của ông – đặc biệt là các mô tả về vùng Shire.
Ông biết đọc và viết thành thạo khi mới bốn tuổi và là một người yêu thích việc học. Tolkien đặc biệt quan tâm đến thực vật học và ngôn ngữ, và từ rất nhỏ đã bắt đầu học những kiến thức nền tảng về tiếng Latin. Nghệ thuật cũng là một đam mê mà ông theo đuổi từ tấm bé, với tài năng đặc biệt trong việc vẽ thực vật và bản đồ. Những kỹ năng và sở thích ấy đã trở thành nền móng vững chắc cho các thế giới giả tưởng và ngôn ngữ mà ông tạo ra sau này.
“Rất nhiều đứa trẻ sáng tạo - hay bắt đầu sáng tạo - các ngôn ngữ tưởng tượng. Tôi thì làm việc đó kể từ khi có thể viết được.”
Khi Tolkien 12 tuổi, mẹ ông qua đời. Ông và em trai được gửi đến sống cùng một người bạn đáng tin cậy – Cha Francis – người đã nuôi dạy họ theo truyền thống Công giáo La Mã, như lời trăng trối của mẹ ông. Tolkien duy trì đức tin Công giáo sâu sắc suốt cuộc đời, và hình ảnh tôn giáo là nguồn cảm hứng xuyên suốt trong nghệ thuật và thơ văn của ông.
Tolkien yêu Edith Mary Bratt khi còn là thiếu niên, nhưng bị cấm liên lạc với bà cho đến khi ông tròn 21 tuổi vì Cha Francis lo sợ tình cảm đó sẽ ảnh hưởng đến việc học của ông. Hai người kết hôn khi Thế chiến I đang diễn ra, và không lâu sau lễ cưới vào năm 1916, ông gia nhập quân đội với quân hàm thiếu úy.
Phần lớn thời gian phục vụ quân sự, ông ởPháp và tham gia trận Somme – một trong những trận đánh đẫm máu nhất. Tolkien may mắn thoát chết khi mắc bệnh sốt hào trench – nếu không, ông có lẽ cũng nằm trong số vô số người tử trận. Ông trải qua phần còn lại của chiến tranh trong bệnh viện và thực hiện nhiệm vụ đóng quân cho đến khi được xác định không đủ sức khỏe để tiếp tục chiến đấu.
Thế chiến I ảnh hưởng sâu sắc đến văn chương cũng như quan điểm của Tolkien về chiến tranh, chính trị và con người nói chung. Mặc dù không công khai phát biểu về quan điểm bản thân, ông rõ ràng phản đối chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa xã hội quốc gia và không ủng hộ khái niệm "Đế quốc Anh." Ông cũng phản đối sự gia tăng công nghiệp hóa sau hai cuộc chiến tranh do tin rằng nó đang tàn phá thiên nhiên và lối sống đơn giản.
Sau Thế chiến I, Tolkien trở thành giáo sư, đầu tiên tại Đại học Leeds và sau đó tại Oxford, với vai trò giáo sư tại Trường Pembroke. Trong khoảng thời gian này, ông viết The Hobbit và bộ ba Chúa nhẫn, đồng thời càng đắm mình hơn trong niềm đam mê ngôn ngữ học và văn chương.
Về sau, ông được công nhận rộng rãi và trở thành tác giả được mến mộ trong giới “phản văn hóa” những năm 1960–1970. Dù lúc đầu ông rất vui khi tác phẩm của mình được yêu thích, nhưng ông lại không mấy thoải mái với hình tượng “thần tượng văn hóa” mà công chúng gán cho mình. Những quan điểm của nhóm này không trùng hợp với ông – một người có xu hướng chính trị gần với chủ nghĩa tự do cá nhân.
Bên cạnh vai trò giáo sư, tác giả và nghệ sĩ, Tolkien còn là một nhà ngôn ngữ học và ngữ văn học đầy đam mê. (Ngữ văn học là nghiên cứu các tác phẩm văn học cũng như bản ghi âm và bản viết tay của chúng; xác nhận tính xác thực, hình thức gốc và ý nghĩa.) Ông từng nghiên cứu và phát triển các ngôn ngữ của riêng mình, trong đó hai thành tựu nổi bật nhất là Quenya và Sindarin. Ông từng nói mình “bị cuốn hút bởi những yếu tố mang tính chủng tộc và ngôn ngữ” và tin rằng ngôn ngữ và thần thoại không thể tách rời.
Sau khi ông qua đời năm 1973, con trai ông – Christopher Tolkien – đã xuất bản nhiều tác phẩm, trong đó có các ghi chú và bản thảo chưa từng công bố, như The Silmarillion. Những tác phẩm này giúp khai thác sâu hơn thế giới và nhân vật trong vũ trụ mà Tolkien sáng tạo, đảm bảo rằng di sản của ông được tiếp tục lưu truyền.
Phân tích tính cách
Những thế giới và ngôn ngữ mà Tolkien tạo ra đã truyền cảm hứng cho bao người đắm chìm trong văn học giả tưởng suốt nhiều thập kỷ. Đam mê ngôn ngữ và trí tưởng tượng phong phú thường thấy ở những người thuộc nhóm tính cách Người Hòa Giải. Vì vậy, theo quan điểm của chúng tôi, J.R.R. Tolkien là hiện thân độc đáo của một Người Hòa Giải Quyết Đoán (INFP-A).
Hướng nội
Là một giáo sư truyền cảm hứng và diễn giả tài năng, Tolkien vẫn dành nhiều sự quan tâm hơn đến những thế giới trong tâm trí mình – đúng với phong cách của một Hướng Nội. Giống như nhân vật Bilbo Baggins, ông không chỉ yêu thích viết về những cuộc phiêu lưu mà còn vẽ bản đồ và tranh minh họa để làm sống dậy những sáng tạo của mình.
Ông trung thành sâu sắc và chịu nhiều ảnh hưởng từ mất mát bạn bè thân thiết trong Thế chiến I. Để vượt qua nỗi buồn và bệnh tật, ông tìm sự an ủi không phải từ người khác mà từ phép màu của truyện cổ tích và đam mê tri thức.
Trực giác
“Thế giới rộng lớn bao quanh bạn: bạn có thể dựng rào ngăn cách, nhưng không thể rào chắn mãi mãi.”
Tolkien sống trong một thế giới đầy khả năng, ước mơ và ý tưởng. Không có giới hạn trong trí tưởng tượng và sáng tạo của ông, và văn phong của ông phản ánh điều đó. Ông mơ về một thế giới nơi con người biết liên kết, cùng nhau chống lại cái ác và đấu tranh cho điều đúng. Chủ nghĩa lý tưởng này là kết quả trực tiếp từ sự giao hòa giữa đặc điểm Trực Giác và Cảm Xúc.
Thêm vào đó, Tolkien vô cùng tò mò với thế giới xung quanh, đặc biệt là các chủng tộc, văn hóa, ngôn ngữ và thần thoại gắn liền với chúng. Tình yêu ngôn ngữ đã chuyển hóa thành khả năng tạo ra những hệ thống ngôn ngữ hoàn toàn mới mẻ – và cuối cùng là thần thoại và câu chuyện bao quanh chúng.
Cảm xúc
“Nếu bạn thật sự muốn biết Trung Địa dựa trên điều gì, thì đó là sự ngưỡng mộ và niềm vui của tôi đối với trái đất thực sự, đặc biệt là vẻ đẹp tự nhiên của nó.”
Dù đôi lúc có vẻ nghiêm túc và tập trung, Tolkien thực ra là một con người lãng mạn, yêu cái đẹp và thiên nhiên. Rất nhiều cảm hứng cho vùng đất và nhân vật trong truyện của ông đến từ những trải nghiệm cá nhân. Đồng quê nơi ông lớn lên và tình yêu dành cho người vợ gắn bó hơn 50 năm là những trải nghiệm nền tảng in đậm dấu ấn trong sáng tác của ông.
Thế chiến I cũng để lại ảnh hưởng sâu sắc đến cả đời tư và sự nghiệp của Tolkien. Là một thiếu úy, ông dần thấu hiểu và đồng cảm hơn với tầng lớp bình dân, đồng thời bắt đầu ghét bỏ sự chia cách do địa vị và học vấn. Mất mát gần như toàn bộ bạn thân khiến ông mang nỗi đau suốt đời – và ông đã dành cả cuộc đời còn lại tìm lời giải cho nỗi đau ấy qua nghệ thuật và chữ nghĩa.
Linh hoạt
“Người ta bảo bước đầu là khó nhất. Tôi thì không thấy vậy. Tôi chắc chắn mình có thể viết vô số ‘chương đầu tiên.’ Thực tế, tôi đã viết rất nhiều.”
Cho dù đã đạt được vô số thành tựu trong đời, Tolkien vẫn có rất nhiều ý tưởng và bản thảo chưa hoàn chỉnh. Con trai ông, Christopher, đã tiếp tục hoàn thiện và xuất bản một số tác phẩm này – đáng kể nhất là The Silmarillion. Các ghi chú và tiểu thuyết này bổ sung thêm chiều sâu và bối cảnh cho hệ thống truyền thuyết Trung Địa vốn đã đồ sộ.
Tolkien có thể tập trung và kiên định khi cần, nhưng cũng dễ bị xao nhãng bởi tình yêu, văn chương và trí tưởng tượng của chính mình. Như nhiều nhà sáng tạo vĩ đại (đặc biệt là những người có tính cách Linh Hoạt), những tài năng lớn nhất của Tolkien đôi khi cũng là những thách thức lớn nhất.
Quyết đoán
“Ngươi đã được chọn, vì thế hãy sử dụng tất cả sức lực, lòng can đảm và trí tuệ mà ngươi có.”
Tolkien có thể là người đầy chất thơ trong tâm hồn, nhưng điều đó không khiến ông yếu đuối hay rụt rè. Là một người mang đặc điểm Quyết Đoán, ông không ngần ngại lên tiếng trước những bất công mà mình quan sát được – nhất là khi đối thoại với những người thân quen.
Thông thường ông không phát biểu công khai, nhưng cũng không để ý kiến người khác ngăn mình làm điều mình tin là đúng. Cháu trai ông, Simon Tolkien, từng kể một câu chuyện về việc ông tức giận khi Giáo hội Công giáo La Mã thay đổi thánh lễ từ tiếng Latin sang tiếng Anh. Thay vì hòa mình với phần còn lại, ông vẫn lớn tiếng trả lời bằng tiếng Latin. Dù cháu trai ông cảm thấy xấu hổ về hành động này, nhưng vẫn hiểu rằng: “Ông tôi đơn giản chỉ muốn làm điều ông tin là đúng.”
Kết luận
Giống như những nhân vật do ông sáng tạo, J.R.R. Tolkien là một con người phức tạp và đầy cuốn hút. Tác giả của các tác phẩm kinh điển The Hobbit và bộ ba Chúa nhẫn cùng nhiều tác phẩm khác, ông là nguồn cảm hứng ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều thế hệ người đọc và nhà văn.
Phong cách thơ trữ tình và sự hiểu biết sâu sắc về các chủng tộc và ngôn ngữ đã khiến thế giới hư cấu của ông trở nên hấp dẫn. Ông có thể khắc họa cả vẻ đẹp lẫn nỗi kinh hoàng của bản chất con người một cách truyền cảm và cảnh tỉnh. Những đặc điểm này là lý do khiến chúng tôi cho rằng Tolkien thuộc nhóm Người Hòa Giải Quyết Đoán.
Dù chúng tôi luôn cố gắng xác định chính xác kiểu tính cách của một cá nhân, nhưng không ai hoàn hảo hay toàn tri. Vì vậy, hãy nhớ rằng cũng có những người khác có thể có quan điểm khác về kiểu tính cách của Tolkien.
Chúng tôi cũng rất mong được nghe ý kiến từ bạn. Bạn nghĩ gì về kiểu tính cách của J.R.R. Tolkien? Hãy chia sẻ ý kiến bên dưới nhé!
Đọc thêm
Aragorn: Một vị vua phục vụ (loạt bài về tính cách trong Chúa nhẫn)
Gandalf: Một pháp sư tính toán (loạt bài về tính cách trong Chúa nhẫn)
Éowyn: Chiến binh nữ không biết sợ (loạt bài về tính cách trong Chúa nhẫn)